Jak radzić sobie z zapaleniem zatok?

Zapalenie zatok może zmienić każdy dzień w prawdziwe wyzwanie. Skąd bierze się ta uciążliwa dolegliwość? Jak odróżnić ją od alergii, a co najważniejsze – jak załagodzić jej objawy? Przeczytaj tekst i poznaj sprawdzone sposoby.

Objawy zapalenia zatok

Zapalenie zatok objawia się najczęściej:

• zatkanym nosem,
• katarem,
• bólem twarzy w okolicy nosa i czoła,
• gorączką (powyżej 38◦C),
• zmęczeniem.[1]

Rodzaje zapalenia zatok

Zapalenie zatok, a właściwie zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych, może mieć różne przyczyny, np. bakteryjne, wirusowe lub grzybicze. Objawy zwykle same ustępują po około 2-3 tygodniach, jednak u niektórych osób mogą trwać dłużej.[2,3]

Ostre zapalenie zatok

Ostre zapalenie zatok trwa krócej niż cztery tygodnie. Jeżeli trwa dłużej (do 12 tygodni), mówimy o podostrym zapaleniu zatok. Oba zwykle spowodowane są przez infekcję wirusową. Zapalenie zatok może współwystępować z przeziębieniem, czasem jednak pojawia się samo.[4]

Przewlekłe zapalenie zatok

Przewlekłe zapalenie zatok trwa ponad 12 tygodni. Może rozwijać się stopniowo, nasilając swoje objawy z czasem, lub zaczynać się nagle np. od silnych bólów głowy. Prawdopodobieństwo rozwoju przewlekłego zapalenia zatok zwiększa np.:

• alergiczny nieżyt nosa,
• astma,
• palenie tytoniu,
• długotrwałe narażenie na drażniące substancje np. dwutlenek siarki,
• nieprawidłowości anatomiczne np. skrzywienie przegrody nosowej.[4]

Alergia a zapalenie zatok

Alergia, mimo podobnych objawów, ma inną przyczynę niż zapalenie zatok. Objawy pojawiają się jedynie po kontakcie z alergenem np. sierścią kota lub pyłkiem drzew. Są to np.:

• niedrożność nosa,
• kichanie,
• swędzenie nosa,
• kaszel.[5]

Czy zapalenie zatok jest zaraźliwe?

Jeżeli objawy zapalenia zatok wynikają z infekcji np. wirusowej, można się nią zarazić od chorej osoby.

Chore zatoki – do jakiego lekarza?

Odczuwając problemy z zatokami i nosem, najlepiej wybrać się do lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ). Może on zaproponować leczenie lub pokierować dalej, do innych specjalistów np. do laryngologa.

Jak leczyć zapalenie zatok

Wybór odpowiedniej metody leczenia zapalenia zatok zależy między innymi od przyczyny oraz nasilenia objawów. Najlepiej skonsultować ją z lekarzem bądź farmaceutą.

W celu złagodzenia odczuwanych dolegliwości zwykle stosuje się jedną lub połączeniu kilku z metod takich jak:

• płukanie zatok roztworem soli fizjologicznej,
• spray’e do nosa zawierające kortykosteroidy,
• leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe np. ibuprofen,
• doustne lub donosowe środki obkurczające błonę śluzową nosa pseudoefedryna lub ksylometazolina,
• roślinne doustne środki rozrzedzające wydzielinę.[1,2,6]

Jeżeli jednak lekarz zdiagnozuje infekcję bakteryjną, konieczne może okazać się zastosowanie antybiotyku.[1,2]

Zapalenie zatok – leczenie w ciąży

Jeżeli zapalenie zatok przytrafi się kobiecie w ciąży, może ona zastosować spray’e z solą morską, a w razie bólu lub gorączki – paracetamol. W przypadku nasilenia objawów lub ich utrzymywania się, najlepiej udać się do lekarza, który przeprowadzi odpowiednie badania i zaleci leczenie bezpieczne dla mamy i dziecka.[7,8]

Nawracające infekcje zatok

U niektórych osób zapalenie zatok może nawracać. Jedna z przyczyn to na przykład alergia, skutkująca zatkanym, obrzękniętym nosem, co sprzyja infekcjom i rozwojowi zapalenia zatok. Kolejne powody to mi.in. niewystarczająco długa terapia antybiotykami lub nieprawidłowość anatomiczna (np. skrzywiona przegroda nosa, polipowatość nosa). By poradzić sobie z nawracającym zapaleniem zatok, należy więc udać się do lekarza, by znaleźć przyczynę oraz ją wyleczyć.[9]

Wykaz źródeł

1 Patel ZM: Acute sinusitis and rhinosinusitis in adults: Clinical manifestations and diagnosis. UpToDate 2024 [dostęp 09.12.2024]

2 Skarzynska MB, Czajka Ł: Opieka farmaceutyczna u pacjentów z ostrym lub przewlekłym zapaleniem zatok w populacji pediatrycznej i u osób dorosłych zgodnie z wytycznymi EPOS 2020. Farmacja Polska, ISSN 0014-8261 (print); ISSN 2544-8552 (on-line)

3 NICE: Sinusitis (acute): antimicrobial prescribing. NICE guideline [NG79]Published: 27 October 2017

4 Holbrook EH: Chronic rhinosinusitis: Clinical manifestations, pathophysiology, and diagnosis. UpToDate 2023 [dostęp 09.12.2024]

5 Ellis AK: Allergic rhinitis: Clinical manifestations, epidemiology, and diagnosis.UpToDate 2024 [dostęp 09.12.2024]

6 Patel ZM: Uncomplicated acute sinusitis and rhinosinusitis in adults: Treatment. UpToDate 2022 [dostęp 09.12.2024]

7 Larson LE, File T: Approach to the pregnant patient with a respiratory infection. UpToDate 2024 [dostęp 09.12.2024]

8 Arcimowicz M, Niemczyk K: EPOS2020: co nowego dla lekarza praktyka? Polski Przegląd Otolaryngologiczny. Ksiądz Pol Otorhino Tom: 9, Nr.: 2, 2020

9 Pasternack MS: Approach to the adult with recurrent infections. UpToDate 2022 [dostęp 09.12.2024]