Łupież to powszechna choroba skóry, która częściej dotyka mężczyzn niż kobiet. Chociaż jej objawy mogą wprawiać w zakłopotanie, to na szczęście możemy ją skutecznie leczyć.

Jak powstaje łupież?

Łupież to łagodna postać łojotokowego zapalania skóry. Najczęściej dotyka skórę głowy i objawia się białymi łuskami, ale może przyjąć także inne formy np. tłuste łuski czy stan zapalny. Z innych istotnych informacji na temat łupieżu warto wiedzieć, że:

• dotyczy wiele z nas – około 50% populacji ma problem z łupieżem na pewnym etapie swojego życia,
• częściej pojawia się u mężczyzn,
• jego rozwojowi sprzyja nadmierna kolonizacja skóry głowy grzybami z rodzaju Malassezia. [1]

Łupież suchy, pstry, Giberta – na czym polega różnica?

Wyróżniamy kilka rodzajów łupieżu. Te najpowszechniejsze, czyli łupież suchy i tłusty, dotyczą wyłącznie owłosionej skóry głowy. Do nieco rzadziej pojawiających się postaci tej choroby zaliczamy:

• łupież pstry, skutkujący powstawaniem przebarwień na skórze,
• łupież Giberta, czyli rumieniowa wysypka,
• łupież czerwony mieszkowy, objawiający się pomarańowymi grudkami na ciele.

Wymienione powyżej postacie łupieżu mogą rozprzestrzeniać się także na kończyny, klatkę piersiową, czy plecy.[2,3,4]

Łupież skóry głowy – objawy

Objawy łupieżu skóry głowy będą nieco inne w zależności od tego, czy mamy do czynienia z łupieżem suchym czy tłustym.

W przypadku suchego charakterystyczne są łuski:

• białe,
• suche,
• przypominające cukier puder,
• odpadające samoistnie np. podczas czesania.

Łuski w przebiegu łupieżu tłustego natomiast są:

• tłuste,
• żółte,
• mocno przytwierdzone do skóry głowy,

Wiążą się one także z silnym świądem skóry głowy oraz zwiększonym przetłuszczaniem się włosów.[5]

Jak zwalczyć łupież?

By pozbyć się przeciwnika, na początku należy upewnić się, czy wiemy z czym mamy do czynienia. Łupież może mieć podobne objawy jak np.:

• łuszczyca,
• atopowe zapalenie skóry,
• grzybica skóry,
• trądzik różowaty.

Dlatego podstawa to wykluczenie wymienionych chorób i jednoznaczne zdiagnozowanie łupieżu.[6]

Leczenie łupieżu skóry głowy

Główna przyczyna łupieżu to zakażenie skóry głowy grzybami z rodzaju Malassezia, stąd najlepszym wyborem będą szampony lecznicze zawierające środki przeciwgrzybicze. Dodatkowo często wykazują one także działanie przeciwzapalne, przeciwłojotokowe oraz złuszczające skórę. Wybór substancji leczniczej zależy od rodzaju łupieżu. Lekarz może przepisać szampony zawierające np.:

• ketokonazol,
• cyklopiroks,
• pirytonian cynku.
• siarczek selenu.

Oprócz tego, w przypadku łupieżu tłustego specjalista może zalecić również:

• kwas salicylowy,
• dziegieć,
• mocznik.

Czasem może się zdarzyć, że dermatolog zaleci szampon z jedną substancją, a po pewnym czasie zarekomenduje inny, mimo iż poprzedni dobrze działał. Celem takiej wymiany jest poprawa skuteczności działania. Gdy dany składnik stosujemy zbyt długo, istnieje ryzyko, że przestanie on działać. Warto więc zaufać swojemu dermatologowi i wdrożyć w życie jego zalecenia.[2,5,6]

Jak poprawnie stosować szampony przeciwłupieżowe?

Wyleczenie łupieżu skóry głowy wymaga systematyczności i poprawnego stosowania przepisanych środków. Używając szamponów leczniczych, trzeba pamiętać o kilku istotnych kwestiach:

1. Stosujemy je zgodnie z zaleceniami lekarza lub producenta, zwykle dwa lub trzy razy w tygodniu.
2. W okresach między dniami stosowania szamponu przeciwgrzybiczego można użyć delikatnych szamponów.
3. Na zwilżone włosy nakładamy porcję szamponu, niezbędną do powstania obfitej piany.
4. Energicznie masujemy skórę głowy opuszkami palców.
5. Szampon musi pozostać na skórze głowy około 3-5 minut.
6. Zalecany czas leczenia to cztery tygodnie.[7]

Domowe sposoby na nawracający łupież

Jeden ze sposobów na uniknięcie nawrotu łupieżu to stosowanie szamponu leczniczego raz w tygodniu przez co najmniej trzy miesiące po zakończeniu leczenia. Jeśli natomiast chodzi o domowe sposoby pozwalające zapobiegać rozwojowi tej choroby, warto pomyśleć m.in. o:

• zdrowej diecie bogatej w różne pierwiastki i minerały, szczególnie cynk i witaminy z grupy B,
• dobraniu pielęgnacji dostosowanej do potrzeb włosów,
• dokładnym spłukiwaniu kosmetyków z włosów,
• relaksie (stres może nasilać łupież),
• ograniczeniu środków do stylizacji włosów.[2]

Wykaz źródeł

^[1] Sassevile D: Seborrheic dermatitis in adolescents and adults. UpToDate 2023 [dostęp 02.07.2023]

^[2] MayoClinic: Tinea versicolor. 2022 [dostęp 02.07.2023]

^[3] Drago F, Broccolo F, Rebora A: ityriasis rosea: an update with a critical appraisal of its possible herpesviral etiology. J Am Acad Dermatol. 2009. 61(2): 303-18

^[4] Ghatnekar S et al.: Clinical features and eosinophilia in pityriasis rubra pilaris: A multicenter cohort. J Am Acad Dermatol 2022; 86 (4): 907-909.

^[5] Cygan B: Postępowanie w łupieżu skóry owłosionej głowy. Lek w Polsce. 2013. 23,5’13 (265)

^[6] Borda LJ, Wikramanayake TC. Seborrheic Dermatitis and Dandruff: A Comprehensive Review. J Clin Investing Dermatol. 2015. 3(2)

^[7] ChPL: Stieprox 15 mg/g (1,5%), szampon leczniczy. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 9787