Leczenie blizn

Blizny to pamiątki po skaleczeniach, operacjach czy oparzeniach, które nie zawsze chcemy zachować. Dzisiejsza medycyna i kosmetologia oferują coraz skuteczniejsze sposoby, by je wygładzić, rozjaśnić i sprawić, że staną się mniej widoczne. Dowiedz się, jak dobrać najlepszą metodę leczenia blizn!

Czym są blizny?

Blizny to naturalny efekt procesu gojenia się skóry po urazie – mogą powstać po skaleczeniu, oparzeniu, operacji czy trądziku. Gdy skóra zostaje uszkodzona, organizm stara się jak najszybciej ją odbudować. W miejscu rany powstaje więc nowa tkanka różniąca się strukturą i wyglądem od zdrowej skóry – blizna.[1,2]

Jakie są rodzaje blizn?

Blizny mogą przybierać różne formy, zależenie od przyczyny ich powstania oraz sposobu gojenia. Właściwe warunki zwiększają szansę na prawidłową regenerację, dzięki czemu blizna z czasem może zblednąć, stając się niewidoczna. Niektóre mogą jednak goić się nieprawidłowo, w wyniku czego przekształcają się najczęściej w blizny:

• przerostowe – stwardniałe, wypukłe, rumiane zmiany w miejscu urazu,
• zanikowe – wgłębienia w skórze, czasem szersze przy powierzchni i węższe w głębszych warstwach skóry,
• keloidowe (bliznowce) – przypominają blizny przerostowe, ale rozprzestrzeniają się poza obszar pierwotnej rany i ciągle rosną.[1,3,4,5]

Sposób na blizny

Terapię blizny najlepiej rozpocząć od razu po wygojeniu się rany. Pozwoli to na najszybsze i najprostsze pozbycie się jej. Pierwszym krokiem powinna być konsultacja z lekarzem, farmaceutą lub kosmetologiem. W przypadku świeżych blizn, farmaceuta może doradzić odpowiedni żel lub plaster. Bliznami potrądzikowymi dobrze zajmie się kosmetolog. Z kolei ze starszymi lub dużymi należy udać się do lekarza – Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ), dermatologa lub chirurga.

Kiedy pilnie do lekarza z blizną?

Pilną wizytę lekarską trzeba rozważyć, jeśli blizna boli i swędzi lub w jej okolicy pojawi się:

• opuchnięcie,
• wyciek ropy,
• uczucie ciepła.[1]

Ile trwa leczenie blizn?

Czas leczenia blizn zależy od wielu czynników, między innymi od ich rodzaju, głębokości, lokalizacji oraz indywidualnej reakcji osobniczej. Może to trwać od kilku tygodni do kilkunastu miesięcy. W przypadku terapii blizn ważna jest cierpliwość i systematyczność.[6]

Blizny – jak je usnąć?

Mimo iż blizny są naturalnym etapem gojenia skóry, dla wielu osób mogą stanowić źródło dyskomfortu. Współczesna medycyna oferuje szereg różnych preparatów i zabiegów zapewniających zarówno prawidłowe gojenie się blizn, jak i ich leczenie, gdy proces ten nie przebiega poprawnie. Warto pamiętać, że im szybciej rozpocznie się terapię, tym większe szanse na zadowalające efekty.[6]

Plastry i żele na blizny

Plastry i żele silikonowe to podstawowa metoda leczenia świeżych blizn. Zmniejszają napięcie skóry i poprawiają jej nawilżenie, co łagodzi stan zapalny i poprawia wygląd blizny. Preparaty te nakłada się po całkowitym zagojeniu rany i stosuje codziennie przez kilka tygodni do kilku miesięcy. Jeden plaster wystarcza zwykle na kilka dni. Zdejmuje się go do mycia, po czym można go z powrotem przykleić. Możliwość cięcia plastrów pozwala na lepsze ich dopasowanie do blizny. Jednak na twarzy, okolicach stawów czy trudnodostępnych miejscach lepiej sprawdzi się żel. W razie wątpliwości co do stosowania warto dopytać o szczegóły farmaceuty lub lekarza.[4,6,7]

Lasery na blizny

Kolejną opcją terapii są zabiegi z użyciem lasera u kosmetologa lub lekarza. Sprawdzą się one między innymi w przypadku:

• rozległych blizn po oparzeniach,
• blizn przerostowych z rumieniem i świądem utrzymującym się mimo stosowania plastrów silikonowych,
• w leczeniu blizn potrądzikowych.

Przed zabiegiem zwykle stosuje się znieczulenie miejscowe, choć zależy to od wielkości blizny i preferencji danej osoby. Po terapii skóra może być opuchnięta i zaczerwieniona, więc dobrze przykładać do niej zimne okłady oraz smarować ją nawilżającym kremem doradzonym przez osobę wykonującą zabieg.[4,5,8]

Mikronakłuwanie i peelingi chemiczne

Niezbyt głębokie blizny potrądzikowe można leczyć za pomocą peelingów chemicznych np. z użyciem kwasu salicylowego lub glikolowego w gabinecie kosmetologa. Inna opcja to mikronakłuwanie skóry, które ma za zadanie pobudzić bliznę do gojenia się. To mniej bolesny zabieg niż terapia laserowa, ale nie zadziała tak skutecznie na starsze, głębokie blizny. Tego typów zabiegów nie powinno się wykonywać w domu. Nie mając doświadczenia i odpowiedniego sprzętu łatwo o pogorszenie stanu skóry.[5]

Zabiegi chirurgiczne na blizny

Niektóre blizny znajdują się na tyle blisko stawu, że mogą wręcz utrudniać ruch np. kończyn. W takich przypadkach rozwiązaniem może być ich wycięcie przez chirurga. Poddanie się zabiegowi chirurgicznemu mogą rozważyć także osoby, u których inne terapie nie przyniosły skutku.[3,4]

Jak zadbać o skórę z blizną?

W procesie leczenie blizn, oprócz zabiegów czy stosowania specjalnych plastrów, ważna jest również codzienna pielęgnacja. Skórę należy nawilżać oraz smarować kremem z filtrem przeciwsłonecznym o SPF co najmniej 30. Dobrze także, by starać się zakrywać bliznę przed słońcem np. ubraniem z długim rękawem lub opatrunkiem.[1]

Jak zapobiegać tworzeniu się blizn?

Jak powszechnie wiadomo – lepiej zapobiegać niż leczyć. Trzeba więc zadbać, by po urazie rana miała zapewnione dobre warunki do gojenia się. Należy zdezynfekować ranę od razu po urazie i nałożyć odpowiedni opatrunek. Jego rodzaj doradzić może lekarz, pielęgniarka lub farmaceuta. Co ważne, opatrunek należy regularnie zmieniać z częstotliwością zaleconą przez specjalistę. Gdy rana wygoi się, warto zastosować plastry silikonowe na bliznę, które wspomogą jej prawidłowe gojenie się.[9,10]

Wykaz źródeł

[1]          NHS: Scars. 2023 Online: https://www.nhs.uk/conditions/scars/ [dostęp 28.05.2025]

[2]          Sazanów-Lubelski J et al.: Blizny – profilaktyka i wybrane opcje terapeutyczne. Dermatologia po Dyplomie 2017/03

[3]          Ogawa R et. al.: The Most Current Algorithms for the Treatment and Prevention of Hypertrophic Scars and Keloids: A 2020 Update of the Algorithms Published 10 Years Ago. Plastic and Reconstructive Surgery 149(1):p 79e-94e, January 2022

[4]          Ogawa R: Keloids and hypertrophic scars. UpToDate 2024 [dostęp 02.06.2025]

[5]          Saedi N: Management of acne scars. UpToDate 2025 [dostep 02.206.2025]

[6]          Monstrey S et at.: Updated Scar Management Practical Guidelines: Non-invasive and invasive measures. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery, Volume 67, Issue 8, 1017 - 1025

[7]          Gauglitz G: Hypertrophic scarring and keloids following burn injuries. UpToDate 2023 [dostęp 12.06.2025]

[8]          Hultman C, Yoshida S: Laser therapy for hypertrophic scars and keloids. UpToDate 2023 [dostęp 12.06.2025]

[9]          Armstrong D: Principles of acute wound management. UpToDate 2025 [dostęp 12.06.2025]

[10]         Sazanów-Lubelski et al.: Blizny – profilaktyka i wybrane opcje terapeutyczne. Dermatologia po Dyplomie 2017.03