Fizjoterapia uroginekologiczna – czym jest, jak działa, dla kogo?

Fizjoterapia uroginekologiczna – czym jest?

Fizjoterapia uroginekologiczna jest dziedziną fizjoterapii, która skupia się na dolegliwościach związanych z układem moczowym i układem rozrodczym. Ćwiczenia i zabiegi wykonywane w ramach tej specjalizacji mają na celu poprawę występujących dysfunkcji dzięki wsparciu

W jakich dolegliwościach pomoże fizjoterapeuta uroginekologiczny
Fizjoterapia, wbrew pozorom, jest dość młodą dziedziną medycyny. Chociaż od wieków wiadomo było, że sprawność fizyczna świadczyła o zdrowiu, naukowe podejście do mięśni (szczególnie do mięśni głębokich, na przykład mięśni dna miednicy) urosło na znaczeniu niedawno.

Część dolegliwości nie może być leczona farmakologicznie (lekami) lub terapia nie będzie wystarczająco skuteczna z powodu ich przyczyny. Jeśli przyczyna choroby dotyczy dysfunkcji układu mięśniowego, który wspiera narządy moczowe i rozrodcze, fizjoterapia będzie prawdopodobnie odpowiednim rozwiązaniem.

Zabiegi z zakresu rehabilitacji uroginekologicznej stosuje się między innymi w:

• Nietrzymaniu moczu,
• Chorobach dna miednicy,
• Wypadaniu pochwy,
• Raku jajnika,
• Bólach menstruacyjnych,
• Bólach pleców u kobiet w ciąży,
• Układ moczowy.

Nietrzymanie moczu

Nietrzymanie moczu jest jedną z najczęstszych dolegliwości mięśni dna miednicy. Objawia się jako każdy niekontrolowany wyciek moczu. Pacjentki, które podejmą się współpracy z fizjoterapeutą uroginekologicznym, osiągają poprawę w nietrzymaniu moczu. Głównym założeniem zleconych ćwiczeń jest przede wszystkim wzmocnienie mięśni dna miednicy. Ćwiczenia zlecone przez specjalistę pacjenta wykonuje nie tylko podczas wizyty, ale samodzielnie w domu. Warto jednak wiedzieć, że regularne spotkania specjalistą (np. raz w tygodniu) zmniejszą ryzyko błędnego wykonywania ćwiczeń i zwiększą motywację chorych, a tym samym efektywność. [Przypis 1.]

Fizjoterapia uroginekologiczna w obszarze problemów z oddawaniem moczu w ujęciu medycznym dotyczyć będzie także innych objawów problemu, które zostaną złagodzone dzięki ćwiczeniom. Są to m.in. niepełne oddanie moczu, zwiększa częstotliwość, nokturia (budzenie się w nocy w celu oddania moczu) czy pojawiającej się pilnej potrzeby. [Przypis 2.]

Układ rozrodczy

Wypadanie narządów miednicy
Problem dotyczy około 30% kobiet powyżej 29 roku życia i blisko 50% powyżej 59. Narządy miednicy (macica, pochwa) na skutek stopniowego osłabienia tkanki mięśniowej wokół, mogą obsuwać się w dół, w stronę ujścia pochwy, prowadząc w pierwszej kolejności do dyskomfortu, następnie do powikłań takich jak krwawienie, ciężkie bóle i zakażenia. Jedną z metod leczenia tych stanów jest wykonywanie ćwiczeń fizjoterapeutycznych, wzmacniających osłabione tkanki. Przy pomocy fizjoterapeuty pacjentka jest w stanie ograniczyć występujące dolegliwości. [Przypis 3., 4.]

Leczenie bólu

Bóle menstruacyjne

Znaczna większość kobiet przed menopauzą każdego miesiąca doświadcza bólu związanego z miesiączkowaniem. Jedną z przyczyn takiego stanu mogą być nadmierne skurcze macicy w tym czasie. Oprócz standardowych i znanych od dawna metod łagodzenia bólu, to jest okładów na podbrzusze, leków przeciwbólowych i rozkurczowych, szanse na pomoc przynosi także fizjoterapia uroginekologiczna. Odpowiednio dobrane ćwiczenia, wykonywane przynajmniej na początku z wyspecjalizowanym terapeutą, mogą przynosić ulgę. [Przypis 5.]

Bóle pleców u kobiet w ciąży

Jednym z celów fizjoterapii jest leczenie bólu. Dzięki dobremu rozpoznaniu przyczyny i uwzględnieniu stanu pacjenta, fizjoterapeuta jest w stanie przeprowadzić szereg zabiegów i ćwiczeń, które doprowadzą do zmniejszenia odczuwanych dolegliwości. Dotyczy to również kobiet ciężarnych, które w okresie ciąży obciążają swój kręgosłup w znacznym stopniu.

Dla kogo jest fizjoterapia uroginekologiczna?

Choć w dużej mierze opisane powyżej problemy dotyczą kobiet, fizjoterapia uroginekologiczna ma duże znaczenie w leczeniu mężczyzn, u których niekontrolowane oddawanie moczu czy nokturia stanowią poważny problem w codziennym życiu. Ćwiczenia i pomoc fizjoterapeuty u mężczyzn zalecają m.in. rekomendacje NICE (brytyjska organizacja wspierająca ochronę zdrowia). [Przypis 6.]

Źródła:

1. Bø K. (2020). Physiotherapy management of urinary incontinence in females. Journal of physiotherapy, 66(3), 147–154.
2. Matsumoto S. (2017). Effectiveness of physical activity as primary preventive care for lower urinary tract symptoms in elderly people through the „Muscle Enhancing Club”. Journal of physical therapy science, 29(7), 1167–1170.
3. Dumoulin, C., Hunter, K. F., Moore, K. et al. (2016). Conservative management for female urinary incontinence and pelvic organ prolapse review 2013: Summary of the 5th International Consultation on Incontinence. Neurourology and urodynamics, 35(1), 15–20.
4. Hagen, S., & Stark, D. (2011). Conservative prevention and management of pelvic organ prolapse in women. The Cochrane database of systematic reviews, (12), CD003882.
5. López-Liria, R., Torres-Álamo, L., Vega-Ramírez, F. A. et al. (2021). Efficacy of Physiotherapy Treatment in Primary Dysmenorrhea: A Systematic Review and Meta-Analysis. International journal of environmental research and public health, 18(15), 7832. https://doi.org/10.3390/ijerph18157832
6. Lower urinary tract symptoms in men: management, National Institute for Health and Care Excellence, Clinical Guideline [CG97]. Published: 23 May 2010, Last updated: 03 June 2015