Problemy urologiczne mężczyzn – co musisz wiedzieć?

Problem z oddawaniem moczu, ból, czy częste wizyty w toalecie to sygnały, których nie należy ignorować. Urologia obejmuje diagnostykę, leczenie oraz profilaktykę chorób układu moczowo-płciowego u mężczyzn. W tym artykule podpowiemy, kiedy warto udać się do specjalisty i jakie badania profilaktyczne mogą uchronić przed poważnymi konsekwencjami.

Na jakie problemy urologiczne cierpią mężczyźni?

Choroby urologiczne to szeroki zakres schorzeń dotyczących układu moczowo-płciowego. Dlatego w tym artykule skupiamy się na wybranych problemach, które dotyczą mężczyzn.

Łagodny rozrost prostaty

Prostata (gruczoł krokowy) to narząd produkujący wydzielinę, która jest składnikiem nasienia. Znajduje się pod pęcherzem moczowym i otacza cewkę moczową. Po ok. 40-45 roku życia zaczyna się powoli powiększać, co powszechnie znamy pod nazwą przerostu prostaty, ale fachowo powinno nazywać się rozrostem prostaty. Częstość występowania tego schorzenia wzrasta wraz z wiekiem – obserwuje się go u 60% mężczyzn w wieku 60 lat i 80% w wieku 80 lat.[1]

Rozrost prostaty a rak

Łagodny rozrost gruczołu krokowego nie oznacza raka. Takie powiększanie się prostaty jest niezłośliwe, to znaczy nie powoduje przerzutów do innych narządów.[1] Łagodny przerost nie jest czynnikiem ryzyka raka prostaty. Obie choroby mają jednak pewne cechy wspólne. Ryzyko ich rozwoju wzrasta wraz z wiekiem.[1,2] Dodatkowo objawy, jakie mogą się pojawić, są podobne, na przykład:

• częstomocz,
• trudności w oddawaniu moczu (np. słaby strumień),
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza,
• częste oddawanie moczu w nocy.[1,2]

Dlatego zauważając u siebie niepokojące oznaki, najlepiej skonsultować się z urologiem, czyli specjalistą od chorób układu moczowo-płciowego. Przeprowadzi on wywiad oraz dalszą diagnostykę, która umożliwi postawienie diagnozy oraz dobranie odpowiedniego leczenia.

Stulejka

Napletek to nadmiar skóry, który zazwyczaj wystaje około 1 cm poza żołądź (końcową część prącia). Zapewnia on ochronę ujścia cewki moczowej i żołędzi prącia.[3] Stulejka to stan, w którym niemożliwe jest odsunięcie napletka tak, by odsłonić końcowy odcinek penisa. W przypadku noworodków i niemowląt zsunięcie napletka może być trudne i jest to sytuacja normalna. Ujście napletka poszerza się wraz ze wzrostem prącia i staje się możliwe z czasem – u ok. 90% chłopców dopiero w wieku 3 lat.[3,4] Jeżeli napiętemu napletkowi towarzyszą objawy takie jak:

• obrzęk i tkliwość,
• ból podczas oddawania moczu lub słaby strumień moczu,
• krew w moczu,
• częste infekcje dróg moczowych,
• objawy infekcji, np. krwawienie, gęsta wydzielina spod napletka lub nieprzyjemny zapach,

należy skonsultować się z lekarzem. [5]

Możliwym powikłaniem stulejki jest załupek (parafimoza).[4] To stan, w którym napletek, po odprowadzeniu poza żołądź, nie może wrócić na swoje miejsce. Może doprowadzić to do obrzęku i bólu. Aby uniknąć poważnych powikłań, np. ograniczenia dopływu krwi do penisa, konieczne jest jego natychmiastowe leczenie.[3,4]

Guzek jądra

Guzki w obrębie moszny (worka, w którym znajdują się jądra) mogą mieć różne przyczyny. Pojawiają się w efekcie zakażeń (np. najądrza), skrętu jądra lub zmian nowotworowych.[4,6] Jeżeli mężczyzna wyczuje niepokojącą zmianę w trakcie samobadania, powinien skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub urologiem.[7]

Kiedy do urologa?

Mężczyźni powinni rozważyć udanie się na wizytę do urologa, jeżeli zauważyli u siebie:

• konieczność częstego oddawania moczu,
• problemy z trzymaniem moczu,
• ból, pieczenie w okolicach krocza,
• ból podczas wytrysku,
• uszkodzenia mechaniczne narządów płciowych,
• problemy skórne w okolicach narządów płciowych,
• krew lub ropę w spermie, lub moczu,
• problemy z uzyskaniem lub utrzymaniem erekcji.

Do urologa warto wybrać się także nawet jeżeli nic się nie dzieje – w celu profilaktycznym. Lekarz może wykonać np. USG, aby ocenić stanu dróg moczowych, jąder czy prostaty.

Mężczyzna a profilaktyka

Niektórzy mężczyźni bagatelizują kwestie zdrowotne, w tym pierwsze objawy chorób. Tymczasem profilaktyka to klucz do wczesnego wykrycia wielu chorób, w tym raka prostaty czy jądra.

Podstawowymi badaniami profilaktycznymi, które dużą mówią o ogólnym stanie zdrowia, są morfologia i badanie ogólne moczu. Mężczyźni w każdym wieku powinni pamiętać o samobadaniu jąder. Chociaż może się wydawać, że choroby nowotworowe dotykają osób starszych, rak jądra jest najczęstszym nowotworem złośliwym w grupie młodych (15-35 lat) mężczyzn. Mężczyźni po 40 roku życia powinni też pomyśleć o oznaczeniu stężenia PSA (swoistego antygenu sterczowego). Podwyższony poziom PSA może świadczyć o chorobach gruczołu krokowego, w tym o nowotworze, ale także o łagodnym rozroście prostaty lub stanie zapalnym.[8]

Warto też pamiętać, że profilaktyka to nie tylko badania, ale również styl życia. Dbanie o zrównoważoną dietę, odpowiednie nawodnienie, aktywność fizyczną, ograniczanie używek takich jak alkohol i papierosy, unikanie przygodnych kontaktów seksualnych może pozytywnie wpłynąć na nasze zdrowie, w tym związane z układem moczowo-płciowym.[8]

Wykaz źródeł

[1]          McVary KT: Clinical manifestations and diagnostic evaluation of benign prostatic hyperplasia. UpToDate. 2025 [dostęp 19.08.2025]

[2]          Taplin ME, Smith JA: Clinical presentation and diagnosis of prostate cancer. UpToDate. 2024 [dostęp: 19.08.2025]

[3]          Wilcox D: Care and complications of the uncircumcised penis in infants and children. UpToDate. 2025 [dostęp 19.08.2025]

[4]          Frankowicz M et al.: European Association of Urology Guidelines – tłumaczenie. 2021 edition

[5]          NHS: Tight foreskin (phimosis). 2025 [dostęp 19.08.2025]

[6]          Eyre RC: Screening for testicular cancer. UpToDate. 2025 [dostęp 19.08.2025]

[7]          Kenneth WL: Screening for testicular cancer. UpToDate. 2025 [dostęp: 19.08.2025]

[8]          Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia pacjent.gov: Mężczyzna a profilaktyka. 2025 [dostęp 19.08.2025]