Czym jest POChP?

Przewlekła obturacyjna choroba płuc sprawia, że z czasem każdy oddech może stać się walką. Sprawdź, czy jesteś w grupie ryzyka i dowiedz się, dlaczego nie warto bagatelizować objawów, takich jak kaszel czy duszność.

POChP – co to znaczy?

Skrót POChP oznacza: przewlekła obturacyjna choroba płuc. Choroba ta polega na stopniowym zwężaniu się dróg oddechowych w wyniku toczącego się w płucach stanu zapalnego.[1] To czwarta co do częstości przyczyna zgonów na świecie, według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).[2]

Przewlekła obturacyjna choroba płuc – objawy

POChP rozwija się latami. Jeśli nie jest leczona, stopniowo się nasila. Główne jej objawy to:

• duszność,
• częsty kaszel,
• odkrztuszanie plwociny,
• świszczący oddech,
• zmęczenie.

W przebiegu choroby można doświadczać tylko jednego objawu lub kilku z nich. Dodatkowo u części osób pojawiają się także rzadkie objawy POChP, takie jak: niezamierzona utrata wagi, ból w klatce piersiowej czy obrzęk kostek.[1,3]

Co powoduje POChP?

Palenie papierosów to główny winowajca POChP, może powodować nawet 9 na 10 przypadków tej choroby.[4] Jednak nie tylko palacze są zagrożeni, POChP może rozwinąć się także u osób narażonych na:

• bierne palenie papierosów,
• pył w miejscu pracy np. węglowy,
• zanieczyszczone powietrze np. smogiem.

Szkodliwe substancje zawarte w dymie papierosowym czy smogu uszkadzają pęcherzyki płucne, wywołują stan zapalny i utrudniają swobodne oddychanie.[1,4,5]

POChP – kto choruje?

Na POChP chorują zarówno kobiety, jak i mężczyźni, przy czym u kobiet dolegliwość ta może dawać bardziej nasilone objawy.[1] Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, szczególnie po 40 roku życia.[5]

Czy można się zarazić POChP?

Nie można się zarazić przewlekłą obturacyjną chorobą płuc. Warto jednak podkreślić, że palacz, narażając swoich bliskich na dym tytoniowy, zwiększa u nich ryzyko rozwoju tej choroby.[1]

POChP – jak wykryć?

Doświadczając niepokojących objawów ze strony układu oddechowego, należy udać się do lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ), który w razie potrzeby pokieruje dalej np. do pulmonologa. Po przeprowadzeniu wywiadu może on zlecić badania takie jak:

• spirometria,
• tomografia komputerowa klatki piersiowej,
• RTG klatki piersiowej,
• morfologia krwi.

Zwykle nie ma konieczności wykonywania wszystkich wymienionych badań, mogą one jednak pomóc w diagnozie lekarzowi.[1,3,6]

Jak odróżnić astmę od POChP?

Astma i POChP objawiają się bardzo podobnie. Charakteryzuje je uczucie duszności i kaszel. W przypadku POChP zwykle jest to „mokry” kaszel, czyli taki, gdzie czuć odrywającą się w klatce piersiowej wydzielinę. Astma częściej zaczyna się w młodym (poniżej 35 roku życia wieku).[3] Co ciekawe, oba schorzenia mogą występować jednocześnie u jednej osoby.[6]

Co zaostrza POChP?

Zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc to nagłe pogorszenie objawów, które trwa do 14 dni. Zwykle wywołuje je czynnik zaostrzający, między innymi: infekcja dróg oddechowych (np. przeziębienie) lub zanieczyszczenie powietrza.[1,5]

POChP – czy da się wyleczyć?

Uszkodzenia w pęcherzykach płucnych są nieodwracalne, dlatego POChP nie da się wyleczyć. Celem terapii jednak nie jest usunięcie zmian w płucach, a zatrzymanie postępu choroby i kontrolowanie jej objawów. Z POChP można normalnie żyć. Dobrze dobrane leczenie ogranicza uczucie duszności, kaszel czy produkcję plwociny. Ważne, by terapię rozpocząć jak najwcześniej.[4]

POChP – jak leczyć?

Leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc obejmuje zarówno stosowanie leków zaleconych przez lekarza np. w postaci inhalatorów lub leków doustnych oraz zmiany w stylu życia. Codzienne wybory są niezwykle ważne i mogą pomóc ograniczyć nieprzyjemne dolegliwości. Warto więc:

• rzucić palenie,
• zaszczepić się przeciwko grypie, pneumokokom, półpaścowi, krztuścowi i COVID-19, by ograniczyć ryzyko infekcji i zaostrzenia objawów,
• uprawiać regularnie aktywność fizyczną.[1]

POChP – do czego prowadzi?

Nieleczone POChP powoduje postępujące uszkodzenie dróg oddechowych. Niedotlenienie, wynikające z zaburzeń oddychania, może skutkować zaburzeniami koncentracji i pogorszeniem samopoczucia. Stan zapalny dróg oddechowych może doprowadzić także do silnych duszności i konieczności podjęcia tlenoterapii w szpitalu.[1]

Przewlekła obturacyjna choroba płuc – rokowania

Rokowanie zależy między innymi od przestrzegania zaleceń lekarskich, w tym regularnego przyjmowania leków oraz unikania czynników zaostrzających chorobę takich jak dym tytoniowy. Wczesna diagnoza i podjęcie leczenia dają szansę na długie życie.[5]

Wykaz źródeł

[1]          Augusti A et al.,: Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease 2023 Report: GOLD Executive Summary. European Respiratory Journal 2023 61(4): 2300239

[2]          WHO: Chronic obstructive pulmonary disease (COPD). 2024 Online: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/chronic-obstructive-pulmonary-disease-(copd)  [dostęp 17.06.2025]

[3]          NICE: Chronic obstructive pulmonary disease in over 16s: diagnosis and management. NICE guideline. Reference number:NG115. Published:  05 December 2018. Last updated:  26 July 2019 [dostep 17.06.2025]

[4]          NHS: Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) 2023 Online: https://www.nhs.uk/conditions/chronic-obstructive-pulmonary-disease-copd/causes/ [dostęp 17.06.2025]

[5]          Agarwal AK, Raja A, Brown BD.: Chronic Obstructive Pulmonary Disease. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Online: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559281/ [dostęp 17.06.2025]

[6]          Han KM, Dransfiels MT, Mrtinez Fj: Chronic obstructive pulmonary disease: Diagnosis and staging. UpToDate 2025 [dostęp 17.06.2025]